ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ 22 ਅਤੇ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ ਦੇ ਸੱਦੇ ‘ਤੇ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੀਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ‘ਚ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ 2016 ਅਤੇ 2019 ‘ਚ ਦੋ ਵਾਰ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਇਹ ਦੌਰਾ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਰਮਿਆਨ ਮਜ਼ਬੂਤ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੀ ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਸਤੰਬਰ 2023 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜੀ -20 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ-ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬੈਠਕ ਦੀ ਸਹਿ-ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਨਾ ਸਬੰਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਰੱਖਿਆ, ਸੁਰੱਖਿਆ, ਵਪਾਰ, ਨਿਵੇਸ਼, ਊਰਜਾ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਸਿਹਤ, ਸਿੱਖਿਆ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸਬੰਧ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋਏ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿਚਾਲੇ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਦੋਸਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਸੂਡਾਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕਾਵੇਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲ ਹੈ। ਸਾਲ 2023-24 ‘ਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਯਾਤ 31.42 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 11.56 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਸਤੂਆਂ, ਚਾਵਲ, ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦ, ਰਸਾਇਣ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਸਿਰਾਮਿਕ ਟਾਈਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੱਚਾ ਤੇਲ, ਐਲ.ਪੀ.ਜੀ, ਖਾਦ, ਰਸਾਇਣ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।
ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਗਭਗ 3 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਕੁੱਲ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਗਭਗ 10 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੈ, ਜੋ ਨਿਰਮਾਣ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ, ਆਈਟੀ, ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਵਰਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿਚਾਲੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਹਿਯੋਗ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿਚਾਲੇ ਵਿਆਪਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਭਿਆਸ ‘ਅਲ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲ ਹਿੰਦੀ’ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਿਆ ਹੈ।
