ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਸੁਲਝਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਕੈਲਾਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਯਾਤਰਾ (Kailash Mansarovar Yatra) ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋਖਮ ਭਰਿਆ ਅਤੇ ਲੰਬਾ ਰਸਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਕੀ ਹੈ ਨਵਾਂ ਬਦਲਾਅ ?
ਪਹਿਲਾਂ, ਕੈਲਾਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਲਈ, ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਕਰਕੇ ਲਿਪੁਲੇਖ ਦੱਰੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ 12 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ 10 ਦਿਨ ਬਿਤਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ ਸਨ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਵਿਚ 22 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ 16 ਦਿਨ ਹੀ ਬਿਤਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 6 ਦਿਨ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ 10 ਦਿਨ ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣੇ ਹੋਣਗੇ। ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ 6 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ 3-3 ਦਿਨ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਰਸਤਾ ਅਤੇ ਸਟੋਪੇਜ਼
ਨਵੇਂ ਯਾਤਰਾ ਮਾਰਗ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਟਾਪ ਹੋਣਗੇ:
1. ਬੁਧੀ ਪਿੰਡ – ਪਹਿਲਾ ਸਟਾਪ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਦੇ ਧਾਰਚੂਲਾ ਤੋਂ 6 ਘੰਟੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੁਧੀ ਪਿੰਡ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਯਾਤਰੀ ਰਾਤ ਬਿਤਾਉਣਗੇ।
2. ਗੁੰਜੀ ਪਿੰਡ – ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਗੁੰਜੀ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਰੁਕਾਂਗੇ।
3. ਲਿਪੁਲੇਖ ਦੱਰਾ – ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਲਿਪੁਲੇਖ ਦੱਰਾ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਵਾਂਗੇ।
ਚੀਨ ਵਿੱਚ 80 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਾਹਨ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯਾਤਰੀ ਕੁਗੂ ਪਹੁੰਚਣਗੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕੈਲਾਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਝੀਲ ਵੱਲ ਵਧਣਗੇ।
ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਖਰਚੇ ਅਤੇ ਸਬਸਿਡੀਆਂ
ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਖਰਚੇ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਕੁਝ ਵੀ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰੂਟ ਰਾਹੀਂ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ ਦਾ ਖਰਚ ਲਗਭਗ 1.25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ 50,000 ਰੁਪਏ ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਤੇ 32,000 ਰੁਪਏ ਕੁਮਾਉਂ ਮੰਡਲ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ ਨੂੰ ਅਦਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਸਨ। ਬਾਕੀ ਖਰਚਾ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਸੀ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਇਸ ‘ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। 2019 ਵਿੱਚ, ਯੂ.ਪੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀ ਯਾਤਰੀ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਾਤਰੀ ਯੂ.ਪੀ ਦੇ ਸਨ।
ਸਿੱਕਮ ਰੂਟ ‘ਤੇ ਵੀ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ
ਕੈਲਾਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਕਲਪਿਕ ਰਸਤਾ ਸਿੱਕਮ ਵਿੱਚ ਨਾਥੂ ਲਾ ਪਾਸ ਰਾਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਰੂਟ ‘ਤੇ ਵੀ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਯਾਤਰੀ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਗੰਗਟੋਕ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨਾਥੂ ਲਾ ਪਾਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਚੀਨ ਜਾਣਗੇ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਚੈਕਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਵੀ ਸਫ਼ਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਲਿਪੁਲੇਖ ਦੱਰੇ ਤੋਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਦਰਸ਼ਨ
ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਚੀਨ ਨੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਰਸਤਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਿਪੁਲੇਖ ਦੱਰੇ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੁਆਇੰਟ ਤੋਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। 8 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਜੱਥੇ ਦੇ 5 ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਕੈਲਾਸ਼ ਵਿਊ ਪੁਆਇੰਟ ਤੋਂ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਕੁਮਾਉਂ ਮੰਡਲ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਯਾਤਰਾ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਯਾਤਰੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦੇ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਣ।
