ਚੀਨ : ਆਸੀਆਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਬੈਠਕ 20 ਤੋਂ 22 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਲਾਓਸ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਆਸੀਆਨ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਪਲੱਸ (ਏਡੀਐਮਐਮ-ਪਲੱਸ) ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਦਰਮਿਆਨ ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਅਹਿਮ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਣੀ ਹੈ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਈ ਮਾਇਨਿਆਂ ‘ਚ ਖਾਸ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਚੀਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਲੰਬੀ ਲੜੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ LAC ‘ਤੇ ਫੌਜ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ।
ਰੱਖਿਆ ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸਫਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਇਹ ਦੌਰ ਅੱਗੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬੈਠਕ ਦੌਰਾਨ LAC ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਈ ਮਾਇਨਿਆਂ ਤੋਂ ਖਾਸ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਥੇ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਵਿਚਾਲੇ ਮੀਟਿੰਗ ਵੀ ਹੋਣੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਇਹ ਬੈਠਕ ਦੁਵੱਲੀ ਬੈਠਕ ਹੋਵੇਗੀ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਮੁਤਾਬਕ 11ਵੀਂ ਏ.ਡੀ.ਐਮ.ਐਮ-ਪਲੱਸ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਆਸੀਆਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਨਗੇ। ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਜਾਪਾਨ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਆਸੀਆਨ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਇਸ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ 22 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਰਹਿਣਗੇ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਇਸ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੈਠਕ ਦੌਰਾਨ ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਮੰਚ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨਗੇ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨਾਲ ਬੈਠਕਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੇ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ।
ਅਸਲ ਵਿੱਚ ADMM ਆਸੀਆਨ ਵਿੱਚ ਸਰਵਉੱਚ ਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿਧੀ ਹੈ। ADMM- ਪਲੱਸ ਆਸੀਆਨ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ (ਬ੍ਰੂਨੇਈ, ਕੰਬੋਡੀਆ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਮਿਆਂਮਾਰ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਥਾਈਲੈਂਡ, ਵੀਅਤਨਾਮ) ਅਤੇ ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਅੱਠ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਭਾਈਵਾਲਾਂ (ਭਾਰਤ, ਅਮਰੀਕਾ, ਚੀਨ, ਰੂਸ, ਜਾਪਾਨ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ) ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਹੈ।
ਭਾਰਤ 1992 ਵਿੱਚ ਆਸੀਆਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਵਾਦ ਸਹਿਭਾਗੀ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ADMM-ਪਲੱਸ 12 ਅਕਤੂਬਰ, 2010 ਨੂੰ ਵੀਅਤਨਾਮ ਦੇ ਹਨੋਈ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। 2017 ਤੋਂ, ADMM-ਪਲੱਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ASEAN ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਸੰਵਾਦ ਸਹਿਭਾਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਲਾਨਾ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਲਾਓ ਪੀ.ਡੀ.ਆਰ 11ਵੇਂ ADMM-ਪਲੱਸ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਅਤੇ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਹੈ।
