ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਅਦਾਕਾਰ ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ ‘ਤੇ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਬੀਤੇ ਦਿਨ ਹਸਪਤਾਲ ਤੋਂ ਘਰ ਪਰਤੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਕ ਹੋਰ ਬੁਰੀ ਖ਼ਬਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ ਦੇ ਪਟੌਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ 15,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਇਦਾਦ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਭੋਪਾਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ
ਦਰਅਸਲ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਕ ਅਹਿਮ ਫ਼ੈਸਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ 2015 ‘ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਈ ਗਈ ਰੋਕ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਨੀਮੀ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ ਐਕਟ, 1968 ਤਹਿਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਐਕਵਾਇਰ ਕਰਨ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕਿਹੜੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ?
ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਭੋਪਾਲ ਸਥਿਤ ਪਟੌਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 15,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਹਨ:
ਫਲੈਗ ਸਟਾਫ ਹਾਊਸ
ਨੂਰ-ਉਸ-ਸਬਾ ਪੈਲੇਸ
ਦਾਰ-ਉਸ-ਸਲਾਮ
ਹਬੀਬੀ ਦਾ ਬੰਗਲਾ
ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਪੈਲੇਸ
ਕੋਹੇਫਿਜ਼ਾ ਜਾਇਦਾਦ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਫਲੈਗ ਸਟਾਫ ਹਾਊਸ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਬਿਤਾਇਆ ਸੀ।
ਐਨੀਮੀ ਜਾਇਦਾਦ ਐਕਟ ਕੀ ਹੈ?
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਐਨੀਮੀ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ 1947 ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਆਖਰੀ ਨਵਾਬ ਹਮੀਦੁੱਲਾ ਖਾਨ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਡੀ ਧੀ ਆਬਿਦਾ ਸੁਲਤਾਨ 1950 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੀ ਧੀ ਸਾਜਿਦਾ ਸੁਲਤਾਨਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਨਵਾਬ ਇਫ਼ਤਿਖਾਰ ਅਲੀ ਖਾਨ ਪਟੌਦੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਸਾਜਿਦਾ ਸੁਲਤਾਨਾ ਦਾ ਪੋਤਾ ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਆਬਿਦਾ ਸੁਲਤਾਨਾ ਦਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜਾਣਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਜਾਇਦਾਦ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਇਸ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ।
ਅਦਾਲਤ ‘ਚ ਕੀ ਹੋਇਆ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਹ ਵਿਵਾਦ 2014 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਭੋਪਾਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਪਟੌਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ ਨੇ ਇਸ ਨੋਟਿਸ ਨੂੰ 2015 ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਦਾਲਤ ਤੋਂ ਸਟੇਅ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।
13 ਦਸੰਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜਸਟਿਸ ਵਿਵੇਕ ਅਗਰਵਾਲ ਦੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ ਦੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਅੱਗੇ ਅਪੀਲ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਲਈ 30 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਕੋਈ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਾਫੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਟੌਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਹਾਰਾ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁਸ਼ਮਣ ਜਾਇਦਾਦ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਹ ਸੰਪਤੀਆਂ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
