ਮੁੰਬਈ: ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ‘ਚ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ (Gold Prices) ‘ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 60% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ S&P 500 ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ 47.3% ਅਤੇ ਡਾਓ ਜੋਨਸ ਉਦਯੋਗਿਕ ਔਸਤ ਵਿੱਚ 28.5% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਮਿਆਦ ‘ਚ ਬੀ.ਐੱਸ.ਈ. ਸੈਂਸੈਕਸ 39.8 ਫੀਸਦੀ ਵਧਿਆ ਹੈ।
ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਪਾਟ ਮੰਗ ਅਤੇ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਸੌਦਿਆਂ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਾਰਨ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਵਾਇਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮਲਟੀ ਕਮੋਡਿਟੀ ਐਕਸਚੇਂਜ (ਐੱਮ.ਸੀ.ਐਕਸ.) ‘ਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ‘ਚ ਡਿਲੀਵਰੀ ਲਈ ਕੰਟਰੈਕਟ ਦੀ ਕੀਮਤ 149 ਰੁਪਏ ਭਾਵ 0.2 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 74,444 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਇਸ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ‘ਚ ਕੁੱਲ 9,904 ਲਾਟ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਸੋਨੇ ਦੀ ਵਧਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
2024 ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ
ਸਾਲ 2024 ‘ਚ ਵੀ ਸੋਨੇ ਨੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ 26.8% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ 17.1% ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਡਾਓ ਜੋਂਸ ਇੰਡਸਟਰੀਅਲ ਔਸਤ ਇਸ ਸਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ 11.6% ਵਧੀ ਹੈ।
ਬਾਂਡ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਘਟਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ
ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬਾਂਡ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਆਈ। 10-ਸਾਲ ਦੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰੀ ਬਾਂਡ ‘ਤੇ ਉਪਜ, ਜੋ ਕਿ ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਵਿੱਚ 4.93% ਸੀ, ਹੁਣ 120 ਅਧਾਰ ਅੰਕ ਘਟ ਕੇ 3.74% ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ, 10 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਬਾਂਡ ਦੀ ਉਪਜ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 50 ਬੇਸਿਸ ਪੁਆਇੰਟ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 30 ਬੇਸਿਸ ਪੁਆਇੰਟ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।
ਗਲੋਬਲ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਦਾ ਰੁਖ
ਯੂ.ਐਸ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਲੋਬਲ ਆਰਥਿਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕ (ਈ.ਸੀ.ਬੀ.) ਨੇ ਵੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ 25 ਆਧਾਰ ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਸੋਨੇ ਦੀ ਮੰਗ ਅਤੇ ਵਾਧਾ
ਗੋਲਡਮੈਨ ਸਾਕਸ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੋਰ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਭਰ ਰਹੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਗੋਲਡਮੈਨ ਸਾਕਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੋਨਾ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਵੇਸ਼ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ‘ਚ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਕਰੀਬ 15 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦ
ਜਨਵਰੀ 2010 ਤੋਂ ਜੂਨ 2022 ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਤਿਮਾਹੀ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਔਸਤ ਸ਼ੁੱਧ ਖਰੀਦ 119 ਟਨ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਵਧ ਕੇ 310 ਟਨ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ, ਚੀਨ ਦੇ ਉਤੇਜਕ ਉਪਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਸੋਨੇ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੀ ਹੈ।
ਸੋਨੇ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਉੱਚ
ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਹਾਜ਼ਿਰ ਕੀਮਤ 2,639.95 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ, ਜਦਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਸੋਨਾ ਫਿਊਚਰਜ਼ 0.2 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 2,657.90 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਵੀ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਮਲਟੀ ਕਮੋਡਿਟੀ ਐਕਸਚੇਂਜ ‘ਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ਡਿਲੀਵਰੀ ਕੰਟਰੈਕਟ ਦੀ ਕੀਮਤ 149 ਰੁਪਏ ਵਧ ਕੇ 74,444 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ਹੋ ਗਈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਅਤੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
